Nadat er meer dan dertig jaar over werd gesproken is in 2014 het eerste deel van het Waalbos aangelegd. Het overgrote deel werd in 2017 ingericht. Het is nu een natuur- en recreatiegebied met een omvang van ca. 200 hectare. Een gebied waar stukken bos met struweel, waterpartijen met rietoevers en open weidegebied elkaar afwisselen. Een beperkt aantal wandel- en fietspaden doorkruisen het gebied.
Aan de oostelijke kant heeft het waterschap Hollandse Delta een waterberging van 5.6 hectare aan laten leggen. Daar kan bij hevige regenval het water tijdelijk worden gestald.
Helaas heeft dit concept als nadeel dat broedende vogels verrast kunnen worden door het plotsklaps stijgende water. Rondom de oevers van de waterberging is riet aangeplant. Het snel groeiende riet haalt veel voedingsstoffen uit het water wat de waterkwaliteit weer ten goede komt.
Een deel van het Waalbos wordt begraasd door ruige runderen, helaas komt dat de bloemenrijkdom niet te goede maar geleidelijk aan zou er meer variatie in de begroeiing kunnen ontstaan.
Het Waalbos is geen bos. De jonge bomen moeten nog jaren groeien voordat het op een bos gaat lijken. De afwisseling van bosschages met open ruimtes zijn voor de beleving belangrijk. In de omgeving van de Waaloever is geen bos is aangeplant zodat de zeilers en de molen ongehinderd van de wind kunnen profiteren.
De Rijsoordse molen ’de Kersenboom’ staat aan de rand van het Waalbos nabij de Waaloever aan de Waalweg nr 11. Deze korenmolen dateert van 1822. Tot 1991 stond de molen op de andere oever van de Waal (ongeveer op dezelfde hoogte). In 1993 werd de molen na een ingrijpende restauratie na dertig jaar stil stand weer in gebruik genomen. Vrijwilligers malen granen als spelt, gerst en tarwe tot meel. Meel dat in de molenwinkel te koop wordt aangeboden. Voor de molen en het bezoekerscentrum ligt in het Waalbos op ca. 300 meter een kromme lage dijk met daarop een voetpad. Dit is de grens van het molenbiotoop; het gebied waar de wind vrij naar de molen moet kunnen waaien.
Het naast de molen gelegen bezoekerscentrum de IJsvogel is in 2020 geopend. Vanaf de Waalweg lijkt het pand verborgen onder een grote molshoop. Het bouwwerk mocht niet hoger worden dan de onderzijde van de wieken van de molen om de windvang niet te belemmeren. In het weekend (10 -17 uur) zijn de sanitaire voorzieningen van het bezoekerscentrum toegankelijk en is er ‘Koffie-to-go‘ verkrijgbaar die je op het terras kunt opdrinken. Op woensdagmiddag zijn ze van 13 tot 17 uur open. Tip: Raadpleeg hun website voor de meest recente informatie.
Staatsbosbeheer is de eigenaar en beheerder van het Waalbos. De Stichting Natuurbeheer Waalbos helpt Staatsbosheer. Met hulp van vrijwilligers voert de stichting werkzaamheden uit die beter met de hand kunnen worden gedaan. Zo worden fruitbomen gesnoeid, een veldje speciaal aangelegd voor vlinders en bijen wordt gefaseerd gemaaid en waarna het maaisel wordt afgevoerd. Op die plaatsen kunnen insecten een groot deel van het jaar bloeiende planten vinden. Om te voorkomen dat open velden dichtgroeien worden jaarlijks de spontaan opgekomen wilgen verwijderd. Met de gesnoeide wilgentakken is ter plaatse een vogelkijkscherm gemaakt waar met enig geluk een ijsvogel gespot kan worden. Er zijn insectenhotels geplaatst en gevuld. De Stichting Natuurbeheer Waalbos heeft ook een kabouterpad aangelegd. Met tal van activiteiten tracht de Stichting Natuurbeheer Waalbos natuurgerichte recreatie en educatie te bevorderen.
Het Waalbos heeft zich ontwikkeld tot een gevarieerd gebied waar je fijn kunt wandelen en tot rust kunt komen en waar ook de natuurliefhebber aan zijn trekken komt.
.
