Krabbenscheer

Krabbenscheer; zeldzaam maar plaatselijk algemeen

Kijk eens goed naar de foto; weet u op dit moment enkele plaatsen aan te wijzen waar deze plant groeit?
Hoewel de kans klein is kunnen we hem soms in de woonwijken van Ridderkerk aantreffen. Ik weet singels waar hij zich enkele jaren heeft kunnen handhaven maar ook weer is verdwenen. De beste kans om de plant aan te treffen is in Zuid Holland en rondom de kop van Overijssel in laagveenmoerassen. In de Krimpenerwaard zijn sloten te vinden die zo zijn vol gegroeid dat het lijkt of je er over naar de andere kant kunt lopen. Dergelijke sloten werden door de boeren geschoond door de krabbenscheer op de kant te trekken. Omdat de voedselrijkdom in het water niet veranderde groeide de krabbenscheer snel weer aan. Dat te plant sinds de jaren tachtig achteruit is gegaan wordt verklaard door de verslechterde waterkwaliteit en het verminderde beheer. Bij niets doen zou de plant vanzelf verdwijnen.

Het is de enige plantensoort die is overgebleven van een zeer oud plantengeslacht. De plant verdwijnt is de herfst onder water, door opnemen van water in de bladeren zinkt de plant naar de bodem. In het voorjaar vormt de plant nieuwe bladeren waarvan de cellen zich met gas vullen en zo stijgt de plant weer op. De plant kan zich snel vermeerderen door uitlopers te vormen in de oksels van de rozetten waaruit nieuwe planten groeien. Op dergelijke wijze kunnen zich dichte tapijten vormen. Dit en de snelheid waarmee dit geschied kan de aanleiding zijn tot klachten. Zo stonden er in het Ridderkerkse huis aan huisblad de Combinatie in 2008 en 2009 artikelen met als titel o.m.: “Krabbenscheer woekert in de Waal”. Wie nu denkt dat het hele Waaltje is dicht gegroeid heeft het mis. Je kunt uren lopen zonder Krabbenscheer te zien, noch kun je over de Krabbenscheer naar de overzijde lopen. Maar in het gebied rond de brug van Rijsoord en de overtunneling van de A16 zag ik een spectaculaire ontwikkeling. Hier groeide een behoorlijk veld Krabbenscheer. Ter plekke is enkele jaren geleden de Waal uitgebaggerd tot de veenlaag bloot kwam te liggen. Een waarschijnlijke reden voor de enorme groei impuls.

Bijzonder is dat het voorkomen van Krabbenscheer in de Waal van jaar tot jaar enorm kan verschillen. Dat zal alles te maken hebben met de waterkwaliteit. Krabbenscheer staat op de rode lijst omdat het een bedreigde soort is. Met het verdwijnen van de Krabbenscheer kregen de zwarte sterns het moeilijk in Nederland. Ze hadden een grote voorkeur om te broeden op de Krabbenscheer. Natuurorganisaties hebben als compensatie overal vlotjes neergelegd om dit gemis te compenseren. Dat moest elk jaar opnieuw gebeuren vlak voor aankomst van de sterns anders hadden eenden de vlotjes al ingepikt. Helaas denk ik dat dit gebied door de drukte en recreatie ongeschikt is als broedplaats.
Maar er is een libel die volledig afhankelijk is van de Krabbenscheer. De Groene Glazenmaker. Met de vleugelspanwijdte van 9 cm, een opvallende grote libel, maar wordt zelden gezien. Want ze legt haar eieren alleen op de Krabbenscheer. Die komen het volgende voorjaar uit en na 13 stadia ontwikkelt zich na 2 tot 3 jaar deze groene libel. Komt deze bedreigde libellensoort in Rijsoord nu opvallend vaak voor? Helaas is dit niet terug te zien op Waarnemingen.nl.