1 Johannapolder 2 Kijvelanden 3 Oude Maas
Gepubliceerd 27 mei 2021
Aart van Dragt
1. De Johannapolder ligt ten westen van de jachthaven van Rhoon. Johanna Gerarduba Diderica van
Nievaart was getrouwd met Pieter de Heere, de Vrijheer van de Albrandswaard, deze legde in 1804
een dijk om het buitendijkse wilgenvloedbos.
In de jaren zestig is het gebied opgespoten met havenslib. In 1970 werd het terrein opengesteld als recreatiegebied (20 ha). Het is prachtig gelegen aan de Oude Maas. Het gebied bestaat uit een coulisselandschap met schapenweide, een essen- en wilgenvloedbos en een kreek.
In opdracht van Staatsbosbeheer is eind 2017, is in overleg met gemeente, omwonenden en natuurorganisaties, een rapport opgesteld over de wijze waarop het westelijke gedeelte van de Johannapolder zal worden omgevormd naar struinnatuur. Op veel bomen staan rode stippen. Het zijn vooral elzen en populieren die zijn gemerkt.
Staatsbosbeheer wil hier een flink aantal bomen kappen. Dit zou juli gebeuren maar dit is 17 mei na
protesten voorlopig opgeschort. De gewone essen zijn gevoelig voor de essentaksterfte. Het Vals
essenvlieskelkje is een agressieve schimmel die het blad van bomen infecteert en takken binnen
dringt en daar de houtvaten in de essentakken verstopt waardoor het deel erboven afsterft.
Staatsbosbeheer wil het overgrote deel van de essen kappen om risico’s op ongevallen uit te sluiten.
De plantvakken zijn nu vooral gevuld met een enkele boomsoort, voornamelijk wilgen, populieren of
essen. Staatbosbeheer doet dat tegenwoordig anders. Om te voorkomen dat in de toekomst weer
grootschalige ingrepen nodig zijn om een ziekte te bestrijden of dat alle bomen tegelijk gekapt omdat
ze oud zijn, worden boomsoorten gemengd aangeplant.
Hiervoor wordt een breed assortiment van inheemse bomen gebruikt, want inheemse bomen zijn
een belangrijke voedselbron voor ander leven. Hoe langer een boomsoort in de streek met
aanzienlijke aantallen aanwezig is, des te meer soorten zich aanpassen of specialiseren in die
boomsoort. Meer dan 400 insectensoorten knabbelen aan een inheemse zomereik. (Op een
Amerikaanse moeraseik echter minder dan 20 insectensoorten.) Het hout, de bast, zijn bladeren en
het sap zijn een voedselbron voor mijten, galwespen, luizen, rupsen, wantsen, cicaden. Deze insecten
zijn weer een prooi zijn voor vogels en vleermuizen maar ook van sluipwespen en roofwantsen.
Rupsen van de kleine wintervlinder zijn het stapelvoedsel waarmee jonge mezen groot worden. Deze
rupsen eten zoveel van de eikenbladeren dat de eik vaak in de tweede helft van juni genoodzaakt is
nieuwe bladeren te produceren. Dit Sint Janslot is groter en lichter van kleur.
2. Onze wandeling voert verder door het polderlandschap van de Kijvelanden. Het is een kleinschalig
landbouwgebied (64 ha). Een afwisseling van weiden en akkers en met een dijkenpatroon waar de
ontstaansgeschiedenis nog is af te lezen. Ten westen van de Kijvelanden lopen we naar de Oude
Maas langs het water van de oude haven van Poortugaal.
3. Een deel van de wandeling gaat langs de oevers van de druk bevaren rivier de Oude Maas.
De Oude Maas 30 km lange en gemiddeld 350 meter brede getijderivier. Tussen Poortugaal en
Zwijndrecht wordt de rivier aan beide zijden door groen omgeven.
Het is een prachtig gebied om te creëren in het zeer dicht bevolkte Rijnmondgebied.
Een goede startplaats (met parkeerplaats) voor de wandeling van 8 km is te vinden bij de Jachthaven
van Rhoon; Havendam 23, 3161 XB Rhoon
