Sander Elzerman
Sommigen vinden het een kleurrijke verrijking van de Nederlandse natuur, terwijl anderen zich groen en geel irriteren aan deze druktemakers. Wat je ook van ze denkt, we kunnen tegenwoordig niet meer om de Halsbandparkiet heen. Ze zijn een alledaagse verschijning, maar de Vogelwerkgroep IJsselmonde wil iedereen oproepen ze extra goed te bekijken. Sommige parkieten dragen namelijk een wetenschappelijke halsband.
Jaap Nispeling: halsbandparkiet
De Halsbandparkiet komt van oorsprong voor in Zuid-Azië en Centraal-Afrika. In de jaren ’60 werden enkele exemplaren losgelaten in stadsparken van Amsterdam en Den Haag. Mensen vonden het wel gezellig zo. Een paar van die parkieten die je dagelijks kan voeren. Ze deden het echter zo goed dat de soort inmiddels over de gehele Randstad te zien is. In de jaren ’70 bereikten de parkieten ook de noordrand van Rotterdam, het duurde nog tot 2005 voordat de eerste waarnemingen ten zuiden van de Nieuwe Maas werden gedaan. In de afgelopen jaren groeide het aantal meldingen op het eiland IJsselmonde snel. Vanaf 2007 werden ook de eerste broedgevallen vastgesteld. Er ontstonden kleine kolonies in het Zuiderpark (Rotterdam-Zuid) en op het landgoed bij Huys ten Donck (Ridderkerk). Vervolgens verschoof de verspreiding langzaam in zuidelijke en oostelijke richting. Tegenwoordig broedt de Halsbandparkiet op IJsselmonde ook al in Hoogvliet, Poortugaal, Barendrecht en Zwijndrecht.
Buiten het broedseizoen zijn groepen van tientallen exemplaren te zien, die in de namiddag naar de gezamenlijke slaapplaats vliegen. De dichtstbijzijnde slaapplaats bevindt zich in Rotterdam-Overschie. Hier is het aantal parkieten in tien jaar tijd toegenomen van 100-200 exemplaren tot maximaal circa 1300 vogels in januari 2013. In Rotterdam bevindt zich niet de enige slaapplaats. Alle grote steden hebben hun eigen slaapplaats met de grootste concentraties in Den Haag en Amsterdam. Om een indruk te krijgen van de grootte van de populatie worden elke winter alle bekende slaapplaatsen geteld. Hieruit is gebleken dat er inmiddels zo’n 10.000 Halsbandparkieten in Nederland zijn. De afgelopen drie jaren is dit aantal stabiel. Is de groei eruit?
De landelijke populatie Halsbandpakieten lijkt de laatste jaren nauwelijks te groeien, maar het aantal per slaapplaats varieert. De vraag is waardoor dat veroorzaakt wordt. Soms lijkt het weer van invloed te zijn. Zo was het aantal in januari 2010 in Rotterdam een stuk lager dan een maand eerder, vanwege de sneeuwval tijdens de telavond. Ook de predatiedruk lijkt van invloed te zijn. Sinds de Slechtvalken ontdekt hebben dat de parkieten helemaal niet verkeerd smaken zijn de Halsbandparkieten meer op hun hoede. Vooral de oversteek van de Nieuwe Maas is een risicovolle onderneming geworden. Een klein aantal parkieten blijft daarom ook maar veiligheidshalve in Rotterdam-Zuid slapen.
Naast deze factoren vindt er ook uitwisseling plaats tussen de verschillende slaapplaatsen. Zo slaapt bijvoorbeeld een deel van de parkieten soms in Rotterdam, een volgende avond in Den Haag en dan weer in Delft. Om een beter beeld te krijgen van de ruimtelijke verplaatsing van de parkieten zijn in Leiden enkele tientallen exemplaren voorzien van een halsketting. Aan de ketting hangt een penning met nummer om ze individueel herkenbaar te maken. Toevallig is op zaterdag 8 november voor het eerst een Halsbandparkiet met een dergelijke halsketting gefotografeerd in Ridderkerk: http://ijsselmonde.waarneming.nl/waarneming/view/95218997. De Universiteit van Leiden wil graag zoveel mogelijk terugmeldingen van de genummerde parkieten ontvangen (http://cml.leiden.edu/parkiet/op-nummer/nummer.html). Overigens bestaat er ook een wetenschappelijk ringproject met metalen pootringen: http://www.vogeltrekstation.nl/nieuws/niet-alle-geringde-parkieten-komen-uit-een-kooitje.
Mocht u een Halsbandparkiet met wetenschappelijke penning zien dan kunt u die (bij voorkeur met foto) melden via http://waarneming.nl/haba.php of doorgeven aan de Vogelwerkgroep IJsselmonde.
Let de komende tijd dus extra op de hals(band) van de parkiet!
