Hommels

Het moet een hommelkoninging geweest zijn, die net uit haar winterslaap ontwaakt was. Ik had juist die dag onze (kleurige) dekbedden in een vroeg voorjaarszonnetje buiten gehangen om te luchten. Waarschijnlijk heeft ze daar op liggen wakker te worden, ook nog toen ik die dekbedden al weer binnen had gebracht. Met als gevolg een ijzingwekkende gil ’s avonds laat. Die kwam pas , toen ik het toch wel vreemd vond om iets zachts en prikkends in mijn bed te voelen. Toen ik het dekbed terug sloeg, lag er een reusachtige hommel in mijn bed, nog te versuft om direct weg te vliegen.

In de herfst sterven de hommelnesten volledig uit. Alleen de koninginnen, bevrucht door de darren, overleven de winter door in de grond weg te kruipen. Hiervoor groeven ze zelf een tunneltje van 5 tot 10 cm om een winterslaap te houden. In hun lichaam produceren ze glycerine om bevriezing te voorkomen. Niettemin sterft 98% van hen omdat de voorraad honing in hun maag onvoldoende was om de winter door te komen.

Zodra in het voorjaar de zon een paar dagen geschenen heeft en het overwinterings-plekje wat is opgewarmd, ontwaken de nog levende koninginnen. Ze koesteren zich eerst een poosje in de zon voordat ze op zoek gaan naar een geschikte plek om een nest te beginnen. De verschillende hommels nestelen op verschillende plekken. Zo zoeken aard- en tuinhommels het liefst een verlaten muizen- of mollenest. Boomhommels nestelen vaak in vogelnestkastjes, steenhommels zoeken een holte tussen half begraven puin en akkerhommels zijn tevreden met rommelhoekjes bij schuren en lang niet geleegde GFT-bakken. Uit grootscheepse inventarisaties is gebleken dat hommels vrijwel alleen nog voorkomen in parken en tuinen. In het buitengebied zijn weliswaar ook wel geschikte nectarplanten voor hommels, maar waar het aan ontbreekt is geschikte nestgelegenheid: veldheggen, houtwallen, ruige overhoekjes bij boerderijen. Ze worden allemaal opgeruimd als onnuttig. En waar ze nog wel bestaan, liggen ze in het buitengebied te ver uiteen, zodat zodat de nesten geisoleerd komen te liggen en er geen contact is met soortgenoten. Wil je zelf hommels aan nestgelegenheid helpen, houdt dan een zonnig rommelhoekje in stand van kleine takken, vermolmde planken, oude dakpannen of steenhoopjes, met wat aarde bedekt. Een grote bloempot, schuin in de grond ingegraven, het afvoergat iets verwijd en met een steen of iets dergelijks beschermd tegen inregenen, wordt ook nogal eens geaccepteerd. Een beetje hooi erin zou helemaal perfect zijn.