22 dec 2022
Mercurius is nu in de tweede helft van december even te zien. Wel onder moeilijke omstandigheden: laag in het ZW, vlak na zonsondergang. Neem een kijkertje. De laatste dagen van december is hij al niet meer te zien.
Op 21 december is de ‘kortste’ dag. De dag is niet korter, maar het daglicht is het kortst van het hele jaar. Minder dan 8 uur en de nacht duurt meer dan twee keer zo lang als de dag. Om precies te zijn; om 22.48 uur staat de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring, d.w.z. ergens boven de Grote Oceaan. En die dagen passeert de zon loodrecht over Australië, over het noorden van Zuid-Afrika en door het uiterste zuiden van Brazilië en het noorden van Argentinië. Bij ons gaan de dagen daarna weer lengen; eerst heel langzaam en eerst ’s middags.
Venus gaat langzamerhand zichtbaar worden, na zonsondergang. Eerst heel kort en laag aan de hemel en in de loop van januari steeds beter zichtbaar; hoger aan de lucht en langer te zien. ’t Is de helderste van alle, dus niet te missen.
Mars is prachtig te zien. Hoog aan de hemel als een oranje ‘ster’. Hij knippert niet zoals de sterren. Let er eens op dat de helderheid van de planeet hard achteruit gaat. Want zijn afstand tot ons neemt snel af. Nu nog rond 85 miljoen km, en half maart is dat al weer 195 miljoen km. Hij is nu nog heel opvallend, in maart ziet hij er uit als een vrij gewone ster. Maar hij blijft goed te zien, gaat wel steeds vroeger onder. Nu nog bijna tot het ochtendgloren, half maart om half 4 in de nacht. Hij blijft tot juli zichtbaar.
Jupiter is nog mooi te zien, ook ’s avonds. Ook diens zichtbaarheid neemt af. Nu gaat hij nog rond middernacht onder, eind februari al rond 21.00 uur.
Saturnus is nog een paar weken te zien, maar de zon haalt hem elke dag wat verder in. In januari verdwijnt hij in de zonnegloed en is dan een paar maanden niet te zien. Tot hij in de loop van april weer verschijnt aan de ochtendhemel.
Op 27 december rond 19 uur nadert een planetoïde de aarde tot op 773.000 km, dat is maar 2 keer de maansafstand! Dat noem je een aardscheerder. De diameter van deze kleine planeet (daarom planetoïde genoemd) is ongeveer 200 meter. Er is geen enkel gevaar voor de aarde. Hij is niet te zien voor ons. Daar moet je zeer grote kijkers voor gebruiken.
Voor wie een kijkertje heeft: op de avond van 1 januari, rond 22.48 uur, bedekt de maan de planeet Uranus, althans in het noorden van ons land. Bij ons blijft het een zeer nauwe konjunktie. Dat is een mogelijkheid om Uranus eens te zien. (aan de onderkant van de maan schuift hij langs). Op 3 januari staat de maan rond 20 uur vlakbij Mars. (in Z.Afrika wordt de planeet bedekt door de maan)
(wordt vervolg)
Hans Blok
