Burlen

Riet van de Water

Steeds verder liepen we het bospad af in de richting van de grote heide, onderwijl begon het schemerig te worden. De kinderen werden gemaand om stil te zijn want het werd tijd voor de herten. Edelherten wel te verstaan. Edelherten eten zowel gras als blad, maar geven toch aan dit laatste de voorkeur. Blad etende herten blijken groter te groeien (met ook een groter en steviger gewei) dan de herten die van gras leven.

Langzaam maar zeker kwamen er meer edelherten uit het bos om eens rond te kijken waar al die vrouwen wel waren. Het grootste deel van het jaar leven de mannetjes gescheiden van de hinden in aparte roedels. Dan maken ze weinig geluid. Maar in de bronst tijd gaan ze burlen.

Zo in September verandert hun gemoedstoestand radicaal. Tot dan toe leefden ze alleen of in kleine groepjes, maar nu gaan ze met elkaar op de vuist (pardon op het gewei). Dat vechten doen ze eigenlijk meer met het voorhoofd tegen elkaar duwen of alleen maar met het gewei te dreigen. Intussen nemen de jonge herten hun kans waar om stiekem een hinde te dekken. De hinden worden in harem groepen door de mannetjes verzameld en elk ander mannetje wordt uitdagend toe gebruld. Zo nodig wordt er gevochten.

Het gewei wordt elk jaar afgeworpen zo tussen januari en april en daarna gaat het weer opnieuw groeien. Het gewei is eigenlijk een aanhangsel van de schedel en bestaat uit massief been, aan de basis ondersteund door de blijvend met huid bedekte “rozenstokken”. Elk jaar groeit het gewei groter uit en na ongeveer zes jaar heeft de bok 12 enden d.w.z. 6 st. aan elke kant. Zo’n hert noemt men een “kapitaal hert”. Daarna gaat de groei nog wel door, maar als het hert te oud wordt neemt het gewei sterk in groei en pracht af.

Jammer dat de lucht niet helder bleef, het werd n.l. mistig. Op het laatst zagen we, mede omdat het ook donker werd, slechts silhouetten. Ze bleven wel burlen. In het donker hebben we toen nog een poosje heel stil zitten luisteren, wat vooral op de kinderen veel indruk maakte.

Zie ook “Edelherten zien“.