Terwijl ik over het eiland IJsselmonde fiets scan ik de boomtoppen (Ja, dat is nog net toegestaan), bij essen let ik extra op. Tonen ze bladeren aan de uit einde van de toppen? Indien aan de laatste twintig centimeter geen bladeren of juist verdorde bladeren zitten, dan heeft waarschijnlijk de essentaksterfte toegeslagen. De essentaksterfte wordt veroorzaakt door een schimmel die zich via de bladeren in de sapvaten van de boom nestelt en deze blokkeert.
Zoals bekend gedijen schimmels bij vocht. Ook vorig jaar viel het mee met nieuwe aantastingen en dit jaar heb ik tot nu toe slechts een enkele nieuwe aantasting gezien. Nu was 2018 zeer droog en ook dit jaar is er al een neerslagtekort en schimmels gedijen niet in droge lucht. Zo heeft elk nadeel zijn voordeel, zou de grote voetballer zeggen.
Aantasting essentaksterfte in Ridderkerk De es is, na de esdoorn, de meest voorkomende boom in Ridderkerk. De gemeente Ridderkerk beheert ruim 18.000 bomen, waaronder 2.065 essen (verdeeld over 5 soorten en 20 cultivars). Van alle essen komt de Gewone es (Fraxinus excelsior) verre weg het meeste voor. Deze soort is helaas ook erg gevoelig voor de aantasting door de schimmel, genaamd ‘vals essenvlieskelkje’ dat de essentaksterfte veroorzaakt . De Gewone es is veel als laanbeplanting gebruikt. Ze moest de door de iepziekte getroffen zieke iepen vervangen. Monoculturen zijn kwetsbaar omdat een aantasting zich snel kan verspreiden.
De essentaksterfte werd in Ridderkerk voor het eerst in 2010 geconstateerd. De ontwikkeling van de aantastingen in de gemeente Ridderkerk wordt sinds 2014 op 16 locaties gevolgd. Als we de resultaten van de monitoring tussen 2016 en 2018 vergelijken dan constateren we een afname van de ziekte op 9 van de 16 locaties en een toename op 5 locaties. Natuurlijk kunnen om redenen van veiligheid zieke essen verwijderd zijn, hetgeen de resultaten zal hebben beïnvloed. In augustus van dit jaar zullen dezelfde 16 locaties opnieuw gemonitord worden. Ik ben benieuwd of we een verdergaand herstel te zien krijgen.
Aart van Dragt
Bron: 2019-06-07 RIB Essentaksterfte Ridderkerk.pdf
Toelichting foto’s. De foto van 2017 van deze jonge es toont ernstige aantastingen aan de jonge twijgen. In de jaren erna zijn de takken onder het dode punt opnieuw uitgelopen en de boom is doorgegroeid. Er is nu geen verse aantasting te zien. Deze foto’s zijn genomen aan de Benedenrijweg te Slikkerveer.
