Julian de Frel maakte deze foto van de Koekoek in Barendrecht.
We kennen allemaal de Koekoek en ook herkennen wij zijn roep, want hij roept zijn eigen naam. Alleen het mannetje roept koekoek, vooral als er een ander mannetje of vrouwtje in de buurt is. Het vrouwtje maakt een hinnikend geluid. We weten ook dat het vrouwtje Koekoek zelf geen nest bouwt en haar eieren bij andere vogels in het nest legt en de waardvogel voor haar jong laat zorgen.
Maar hoe bijzonder dat allemaal is, daar ben ik pas achter gekomen.
Het vrouwtje legt begin juni 8 – 12 eieren in verschillende nesten, steeds één ei per nest en meestal dat van een zangvogelsoort. Favoriete waardvogels zijn o.a. de Kleine karakiet en Heggemus. Het vrouwtje let scherp op kleine vogels die hun nest aan het bouwen zijn. Als het nest klaar is en de aanstaande pleegmoeder een ei heeft gelegd, zorgt de koekoek dat zij in de buurt is.Op het moment dat het nest onbewaakt is steelt de Koekoek er een ei uit en legt binnen enkele seconden haar eigen ei in het waardnest. Dit ei lijkt sterk op de eieren van de waardvogel. Ieder wijfje legt haar hele leven lang hetzelfde type eieren. Ze probeert in de regel haar eieren te leggen in de nesten van de vogelsoort die haar zelf heeft grootgebracht.
Een Koekoek beschikt over de mogelijkheid om de eieren 24 uur langer dan nodig in de buik te houden. Dit interne broeden biedt de jonge Koekoek de mogelijkheid om eerder uit het ei te komen. Na een zeer korte broedtijd van ongeveer 12 dagen komt de jonge Koekoek uit het ei. De aanraking van andere eieren en nestelingen zetten hem er toe aan deze uit het nest te werpen. Aan de pleegouders de zware taak het koekoeksjong eten te geven. Na ongeveer 20 dagen vliegt de jonge vogel uit.
Gelukkig zijn er ook slimme waardvogels (o.a. de rietgors) die er generaties lang aan gewerkt hebben om het uiterlijk van hun eieren te veranderen in een ingewikkeld patroon, dat de Koekoek niet na kan maken. Zo beschermen ze succesvol hun eigen eieren en nageslacht en kan de Koekoek daar haar ei niet meer kwijt.
Ik ben verbaasd dat een vogel zo slim kan zijn. Jullie ook????
Netty Wermeester
Bijschrift
Taalkundig heeft de Koekoek last van zijn slechte reputatie: De Koekoek heeft door zijn stiekeme gedrag een negatief imago opgelopen. De vogel wordt gezien als een remplaçant van de duivel. Gezegden ‘Haal je de Koekoek’ en ‘Dank je de Koekoek’ betekenen dat je onzin hebt uitgekraamd. De titel waar dit artikel mee begon sloeg dus niet op de tekst van Netty Wermeester.
