Eksters
De mens speelt daarbij een grote rol. In onze polders en woonwijken hebben we veel snelgroeiende populieren aangeplant. Deze hoge bomen vormen een aantrekkelijke broedplaats voor eksters. Eksternesten zijn, zeker nu in kale boomkruinen, te herkennen aan hun hoge vorm. Er zit als het ware een dak op dat ze moet beschermen tegen aanvallen van de dominante zwarte kraaien. Kraaien trachten te voorkomen dat eksters in de buurt van hun territorium gaan broeden en als ze kans zien dan breken ze de eksternesten af. Ook worden in deze tijd door eksters al proefnesten gebouwd om te zien of ze door kraaien worden verstoord. Is dat niet het geval dan zullen ze misschien straks worden gebruikt. Naast het vinden van een broedplaats is het voorkomen van voedsel een belangrijke factor. Door hoogspanningsmasten en snelwegen komen jaarlijks ruim 3.000.000 vogels om. Gelukkig worden deze kadavers opgeruimd door aaseters, maar dat betekent tevens dat o.a. eksters en goed gedekte tafel vinden. Toch blijken ook hier dat er grenzen zijn aan de groei. Zo is waargenomen dat eksters, in gebieden waar er veel zijn, kleinere aantallen eieren produceren dan waartoe ze eigenlijk in staat zijn. De soort doet aan geboorte beperking. Voorts trekt het grote aantal eksters de belangstelling van dieren die ze op hun menu hebben staan zoals bosuilen en vossen.
Dan in het voorjaar is het weer zo ver! Na weken trouw broeden heeft de merel in de heg een nest met piepende jongen. Maar op een kwade dag weerklinkt een verschrikkelijk gekrijs. Een ekster vliegt weg met een pootje in zijn snavel. De ekster wordt verweten een dief en een moordenaar te zijn, een plunderaar van nestjes van andere vogels en een regelrechte bedreiging van zangvogels. De vergelijking met de zwarte kraai gaat grotendeels op al zal de ekster nog net geen halfwas hazen aanvallen, maar daar staat tegenover dat de ekster nog veel schadelijker voor de zangvogels is dan de kraai. Hij stroopt verborgen plaatsen af naar nesten van zangvogels, waarbij eieren even welkom zijn als piepende jongen. Wie regelmatig door bos en duin wandelt of wie de beschikking heeft over een grote tuin zal ongetwijfeld wel eens gezien hebben hoe een ekster een jong verorbert. Geen prettig gezicht.
Maar verplaatst u zich eens in de positie van een regenworm die door een merel uit de grond wordt getrokken. Dat de mens het leed dat het ene dier het andere berokkent, liever niet willen zien heeft te maken met het idyllische beeld dat er is gevormd rond de natuur. Het is een romantische vertekening te menen dat alles in de natuur pais en vree is. In werkelijkheid is de natuur een arena. Al die rondfladderende dieren zijn vrijwel onophoudelijk op uit om een prooi te bemachtigen en elkaar dus op te eten. Geboorten en sterven behoren bij de natuur.
Maar is een ekster zo schadelijk? Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat het voedselpakket van eksters voornamelijk bestaat uit insecten en plantaardig materiaal, aangevuld met een paar procent muizen, konijnen en vogels. Schade aan de populatie zangvogels kon dan ook niet worden aangetoond.
Terugkerend naar de mens wiens houding en gedrag in sterke mate bepalend is voor de eksterstand. Een eksterplaag zal er niet komen. Slachtingen onder zangvogels vinden er niet plaats. Wanneer incidenteel een ekster een jonge vogel of een ei vindt, dan is dit een bescheiden doch natuurlijk onderdeel van zijn voedselpakket. De diefachtige ekster is een titel van een opera van Rossini en geen werkelijkheid in de natuur.
