Straatbomen

Bomen in een straat hebben het niet gemakkelijk (1)

Er zijn mensen die menen dat bomen relikwieën zijn uit vervlogen tijden, overlevenden uit de oerbossen. Ooit omzoomden ze de zandweggetjes opdat de koetsier heerlijk in de schaduw kon rijden.

Maar in de tijd waar op brede snelwegen voortzoevende auto gekoeld wordt door de airco passen ze niet meer.. Sterker nog ze zijn een levensgevaarlijk obstakel voor al die automobilisten geworden.  Want bomen hebben de ergerlijke eigenschap altijd in de weg te staan. Gemeenten geven kapitalen uit om ze in de herfst naar een andere plek te verhuizen. En wat moeten de burgers die geen kapitalen hebben om hun bomen te verhuizen? Zij moeten de ergernissen maar gedogen. Zoals bomen groeien op de plaats waar het tweede autootje moet staan. Of ze blokkeren de nieuw bedachte uitrit en dan heb ik het nog niet over de gewone ergernissen. U kent het wel; in het voorjaar ziet de straat wit van de pluizen of de boom druipt van de luizen. De hele zomer zie je geen zon omdat er blaadjes aan de boom zitten.  Het najaar is een regelrechte ramp als al die blaadjes vallen, je blijft vegen. Met een beetje herfststorm regent het takken. Kortom in een moderne wereld is geen plaats voor een boom. Maar probeer er eens van af te komen, dan doet de gemeente weer moeilijk met het verlenen van een kapvergunning of de Natuurvereniging tekent bewaar aan..

Bekijk het eens vanuit het standpunt van de boom. Een rij mooie bomen in een nieuwe straat kleedt leuk aan maar is het voor de boom ook zo leuk? De stenen sluiten de bodem af van zuurstof en water. Tot overmaat van ramp verwarmt de zon de stenen terwijl de boom door de droge lucht extra behoefte aan water heeft. De afgevallen blaadjes worden verwijderd terwijl ze in het bos tot humus vergaan en als voedingstof voor de boom dienen. Ook de wortels van onze pleinboom zullen moeite hebben in de verharde grond en ze worden vaak beschadigd door graafwerkzaamheden. Om van schade aan de boom door vandalisme maar te zwijgen. Kortom een moderne boom heeft het niet gemakkelijk.  En onze pleinbewoners genieten van het groene uitzicht, beleven de wisseling van de seizoenen. Er heerst een gezonder klimaat door de bomen op het plein. Het is er minder stoffig en in de zomer enkele graden koeler, een beetje vochtiger en minder winderig.

Kortom reden genoeg om zuinig te zijn op de “moderne” bomen.

 

Een straatboom heeft alles tegen… (2)

Aart van Dragt

Een straatboom is de laagste kaste der bomen. In hun jeugd op de kwekerij was er nog niets aan de hand. In tegendeel zelfs ze werden extra goed verzorgd. Regelmatig kwam de kweker langs en snoeide wat zijtakjes weg. Hierdoor werd de jonge boom gedwongen snel in de hoogte groeien.

Andere bomen bestemt voor bossen en parken gingen weg om ter plekke verder op te groeien. Onze toekomstige straatboom bleef achter op de kwekerij om eerst hoogte te maken. Want het verkeer stelt hoge eisen aan de hoogte (en breedte) van een straatboom. Want ook de hoge vrachtauto mag geen last hebben van uitstekende takken.

Ook de bewoners van de (smalle) straat willen wel groen voor de deur maar die mag geen zonlicht wegnemen. En hoe vaak hoor je niet dat bewoners gek worden van de zaadjes, gore bloesems, pluizen, glibberige bladrommel enzovoorts? Daarmee is het eisenpakket nog niet compleet. Het wortelpakket mag de stoeptegels niet opdrukken. Daarom wordt er boven op het plantgat gevuld met matig voedselrijke bomengrond vaak een 20 cm hoge zandlaag aangebracht die zo voedselarm is dat de boomwortels daar niets te zoeken hebben.

Ik maak op de parkeerplaats van de Ridderhof een foto van een rijtje kastanjebomen dat is aangeplant op een stoepje tussen twee rijen parkeerplaatsen. Zo’n boom heeft weinig kansen. De bumpers van de auto komen bijna tegen de kwetsbare stam. De boom heeft al heel snel zijn ‘potje’ vruchtbare aarde doorwortelt. Daaromheen bevindt zich zand dat door de trillingen van het verkeer ook nog verdicht en verhard is, zodat de wortels geen voedsel en lucht krijgen. Van het eigen blad kan de boom niet profiteren want dat wordt weggeveegd en het vocht loopt via de bestrating in de goot.

Verdroging is een groot probleem. De temperatuur loopt vaak hoog op in deze stenige omgeving. De wind op de kale vlakte neemt het verdampte vocht spoedig met zich mee en het aangevoerde stof zet zich af op het blad en vervuilt de ademhalingsopeningen in zijn blaadjes. Zo’n arme sloeber van een straatboom zou jaloers kunnen zijn op soortgenoten in het bos die van al die problemen geen weet hebben. Een dan hebben we het nog niet gehad over eventuele olielekkages, kabelleggers en voordurende stroom uitwerpselen van honden die de straatboom te voortduren krijgt. Vaak hebben ze witte sokken omdat zelfs de algen op de boom niet tegen de urine van al die honden kunnen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat straatbomen door deze slechte omstandigheden zeer langzaam groeien. Straatbomen worden zelden oud.
Kritisch worden ze regelmatig bekeken of ze geen risico vormen. Een mindere vitaliteit en dode takken, in een bos geen probleem, zijn hier dodelijk want dit vormt een risico voor mens en blik. Gemiddeld wordt een straatboom niet ouder dan dertig jaar.
Een voordeel voor de gemeente is dat bomen op deze leeftijd nog zonder veel problemen met de buurt gekapt kunnen worden. Gebleken is dat mensen pas voor bomen op de bres springen als ze een hogere leeftijd hebben…
Ook dat heb je als straatboom tegen.