Paddenstoelen; geheimzinnige wezens
Heksenkring van Reuzenbovisten
Vroeger zag ons land er heel anders uit. Overal had je prachtige bossen of venen. Prachtige natuur, waar niemand een hand naar uitstak. Och ja we kunnen ons die tijd wel voorstellen, nietwaar? Rustige boeren en dorpelingen, met weinig ontwikkeling, die niet verder van huis kwamen dan ’s zondags naar de kerk. Niemand verbaast zich er over dat die mensen vaak vasthielden aan heidense begrippen, wat o.a. bleek uit hun houding tegenover het natuurgebeuren. De grootse krachten, die daarin werkzaam waren moesten wel tot hun fantasie spreken.
Gevolg: om talrijke planten, vogels of paddenstoelen werden legenden geweven, die wij nu onder het etiket “duivels verhalen” zetten, ook al speelt de duivel lang niet altijd een rol in. Omdat het herfst is, zullen we nu eens enkele griezelhistoriën uit vroeger eeuwen, die met paddenstoelen in verband staan, bekijken.
Diverse houtzwammen
In tegenstelling met de plantenlegenden, wordt in de volksverhalen over paddenstoelen maar weinig over soorten gesproken, op enkele heel opvallende soorten na. Men schoor ze alle over een kam en je deed goed aan, om er maar met je vingers van af te blijven, want vertrouwen kon je ze niet. Alleen het “elfenbankje”zal waarschijnlijk meer vertrouwen ingeboezemd hebben. Van de paddenstoelen, die in bijzonder slechte geur stonden noem ik in de eerste plaats de grote stinkzwam. Men vertelde daarvan, dat het de handjes waren van kinderen, die tijdens hun leven hun ouders veel verdriet hadden gedaan en die nu uit berouw boven het grafje uitkwamen om vergiffenis te smeken. Het ei waaruit de stinkzwam zich ontwikkelt, noemde men “duivelsui”, een naam die voor zichzelf spreekt. “Duivelszwam, heksenboleet en satansboleet zijn ook namen die voor zich spreken. De beide laatste hebben hun slecht naam te danken aan hun snelle verkleuring. Vooral de heksenboleet wordt onmiddellijk bij druk of breking blauw-zwart. Gevaarlijk is hij echter niet. De satansboleet is WEL zwaar giftig, maar zeldzaam. Duivelszwam is een naam, waar verschillende paddenstoelen voor uitgescholden werden, die er nogal kwaadaardig uitzagen. Een soort-naam is het dus niet. Tenslotte iets over heksenkringen.
Deze ontstonden op plaatsen, waar heksen zich verzameld hadden bij de voorbereidingen tot een nachtelijk feest. Daaraan heb je al genoeg als je bijgelovig bent. Al lang heeft men echter naar een meer wetenschappelijke oplossing van dit zonderlinge verschijnsel gezocht. De meest grappige theorie kwam van de Duitse mycoloog Michael, die dacht dat paddenstoelen groeiden op excrementen van een sik of een schaap, die aan een ketting zat en dagelijks precies een cirkel rond graasde. Op het ogenblijk weet haast iedereen , dat de kringen ontstaan, doordat het mycelium in de grond (de eigenlijke zwam) zich naar alle kanten gelijkmatig uitbreidt en dat aan de buitenrand de paddenstoelen opkomen. De heksenkring is dus slechts een normale gang van zaken.
